WCAG 5.3.2: Opcjonalne elementy oświadczenia o zgodności

Opcjonalne elementy oświadczenia o zgodności (WCAG 2.x)

Zgodność z wytycznymi WCAG (Web Content Accessibility Guidelines) jest kluczowa dla tworzenia dostępnych stron internetowych. Aby oficjalnie zadeklarować tę zgodność, twórcy stron sporządzają oświadczenie o zgodności. WCAG definiuje pewne wymagane elementy takiego oświadczenia, ale także zachęca do włączania elementów opcjonalnych. Niniejszy dokument szczegółowo wyjaśnia, czym są te elementy opcjonalne, dlaczego są ważne i jak je skutecznie implementować, aby zwiększyć przejrzystość i wiarygodność deklaracji dostępności.

Czym jest oświadczenie o zgodności WCAG?

Oświadczenie o zgodności to oficjalna deklaracja, że dana treść internetowa (strona, aplikacja, dokument) spełnia określone kryteria dostępności zawarte w WCAG. Jest to narzędzie mające na celu informowanie użytkowników, audytorów i innych zainteresowanych stron o poziomie dostępności serwisu. Wymagane elementy takiego oświadczenia to między innymi data, poziom zgodności (np. AA), zakres zgodności (np. cały serwis, konkretna sekcja), oraz lista technologii internetowych, od których zależy dostępność.

Znaczenie elementów opcjonalnych

Chociaż nie są one obowiązkowe, elementy opcjonalne w oświadczeniu o zgodności mogą znacząco zwiększyć jego wartość. Umożliwiają one dostarczenie dodatkowego kontekstu, wyjaśnień i szczegółów, które mogą być bardzo pomocne dla odbiorców. Ich uwzględnienie przekłada się na:

• Zwiększoną przejrzystość: Daje pełniejszy obraz stanu dostępności i wysiłków podjętych w celu jej zapewnienia.
• Większą wiarygodność: Szczegółowe informacje budują zaufanie, pokazując, że deklaracja nie jest jedynie formalnością, ale odzwierciedleniem realnych działań.
• Lepsze zrozumienie: Pomaga użytkownikom, zwłaszcza tym korzystającym z technologii wspomagających, lepiej zrozumieć, czego mogą się spodziewać.
• Ułatwienie audytów: Audytorzy dostępności mogą szybciej ocenić zgodność i zidentyfikować obszary wymagające uwagi.
• Komunikację postępów: Możliwość informowania o planowanych ulepszeniach lub aktualnych ograniczeniach.

Wymagane elementy oświadczenia o zgodności

Zanim przejdziemy do elementów opcjonalnych, warto przypomnieć, co musi zawierać każde ważne oświadczenie o zgodności z WCAG:

• Data: Data złożenia oświadczenia.
• Wytyczne: Numer wersji WCAG (np. WCAG 2.1) oraz poziom zgodności (A, AA lub AAA).
• Zakres: Precyzyjne określenie, do której części treści internetowej odnosi się oświadczenie (np. "cała strona internetowa", "sekcja bloga", "aplikacja mobilna").
• Wspierające technologie: Lista technologii (np. HTML, CSS, JavaScript, ARIA), które są używane w treści i od których zależy jej dostępność.
• Kompatybilność: Informacja o wszelkich znanych problemach z kompatybilnością w przypadku użycia technologii wspomagających.

Opcjonalne elementy, które można uwzględnić

Oto szczegółowe elementy, które można dodać do oświadczenia o zgodności, aby je wzbogacić:

• Użyte technologie (szczegółowe): Poza listą wspierających technologii, można podać ich konkretne wersje lub frameworki (np. "React 18", "Bootstrap 5"). Może to być szczególnie przydatne, gdy dostępność zależy od specyficznych cech danej wersji.
• Dodatkowy kontekst i zakres:
  • Metodologia oceny: Opis, w jaki sposób została przeprowadzona ocena dostępności (np. "ocena ekspercka", "testy z użytkownikami niepełnosprawnymi", "automatyczne narzędzia").
  • Wykluczenia: Jasne wskazanie, jeśli pewne części serwisu (np. treści od stron trzecich, starsze archiwum) nie zostały objęte deklaracją zgodności i dlaczego.
  • Znane problemy: Lista znanych, bieżących problemów z dostępnością, które są w trakcie rozwiązywania lub których rozwiązanie jest trudne.
  • Plany na przyszłość: Informacje o planowanych działaniach mających na celu dalsze poprawianie dostępności.
  • Funkcje ułatwiające dostępność: Opis wszelkich wbudowanych funkcji ułatwiających dostępność (np. możliwość zmiany rozmiaru tekstu, tryb wysokiego kontrastu).
  • Osoba/kontakt: Dane kontaktowe osoby lub działu odpowiedzialnego za dostępność, w celu zgłaszania problemów lub zadawania pytań.
• Oświadczenia o wspierających technologiach (rozszerzone): Zamiast tylko listy, można dodać krótkie wyjaśnienia dotyczące roli każdej technologii w zapewnianiu dostępności.
• Informacje o technologiach wspomagających: Zalecane kombinacje przeglądarek i technologii wspomagających, z którymi serwis został przetestowany i działa najlepiej.

Praktyczne wytyczne dotyczące tworzenia oświadczenia

Aby oświadczenie o zgodności, zwłaszcza to wzbogacone o elementy opcjonalne, było skuteczne i użyteczne, należy przestrzegać kilku zasad:

• Klarowność i zwięzłość: Staraj się pisać jasno i konkretnie. Unikaj żargonu technicznego, jeśli nie jest to absolutnie konieczne.
• Prawdziwość: Wszystkie informacje zawarte w oświadczeniu muszą być zgodne z prawdą. Fałszywe deklaracje mogą podważyć zaufanie i narazić organizację na odpowiedzialność.
• Dostępność oświadczenia: Samo oświadczenie powinno być łatwe do znalezienia na stronie (np. link w stopce) i dostępne dla wszystkich, także dla osób korzystających z technologii wspomagających.
• Regularne aktualizacje: Dostępność serwisu może się zmieniać wraz z rozwojem treści i technologii. Oświadczenie powinno być regularnie przeglądane i aktualizowane.

Przykłady implementacji

Przykład 1: Minimalne oświadczenie o zgodności (wymagane elementy)

<!-- Zazwyczaj link do osobnej strony lub sekcji na stronie O dostępności -->
<footer>
  <p><a href="/dostepnosc">Oświadczenie o dostępności</a></p>
</footer>
 
<!-- Zawartość strony /dostepnosc -->
<h1>Oświadczenie o dostępności</h1>
<p>Niniejsze oświadczenie dotyczy strony internetowej [Nazwa firmy/organizacji] dostępnej pod adresem [URL strony].</p>
 
<h2>Status zgodności</h2>
<p>Strona internetowa jest <strong>częściowo zgodna</strong> z wytycznymi WCAG 2.1 na poziomie AA ze względu na niezgodności wymienione poniżej.</p>
 
<h2>Data sporządzenia oświadczenia</h2>
<p>Oświadczenie sporządzono dnia: 2023-10-27.</p>
 
<h2>Technologie wspierające</h2>
<p>Dostępność tej strony opiera się na następujących technologiach:</p>
<ul>
  <li>HTML5</li>
  <li>CSS3</li>
  <li>JavaScript</li>
</ul>
 
<h2>Zgłaszanie problemów z dostępnością</h2>
<p>W przypadku problemów prosimy o kontakt pod adresem <a href="mailto:dostepnosc@example.com">dostepnosc@example.com</a>.</p>

Przykład 2: Oświadczenie o zgodności z elementami opcjonalnymi

<!-- Zazwyczaj link do osobnej strony lub sekcji na stronie O dostępności -->
<footer>
  <p><a href="/dostepnosc">Oświadczenie o dostępności</a></p>
</footer>
 
<!-- Zawartość strony /dostepnosc -->
<h1>Oświadczenie o dostępności</h1>
<p>Niniejsze oświadczenie dotyczy strony internetowej [Nazwa firmy/organizacji] dostępnej pod adresem [URL strony]. Jesteśmy zobowiązani do zapewnienia dostępności cyfrowej dla wszystkich użytkowników.</p>
 
<h2>Status zgodności</h2>
<p>Strona internetowa jest <strong>zgodna</strong> z wytycznymi WCAG 2.1 na poziomie AA.</p>
 
<h2>Data sporządzenia oświadczenia i oceny</h2>
<p>Oświadczenie sporządzono dnia: 2023-10-27.</p>
<p>Ocenę dostępności przeprowadzono w okresie 2023-09-01 do 2023-10-20 poprzez audyt ekspercki oraz testy z udziałem osób z niepełnosprawnościami.</p>
 
<h2>Technologie wspierające</h2>
<p>Dostępność tej strony opiera się na następujących technologiach:</p>
<ul>
  <li>HTML5 (najnowsza specyfikacja)</li>
  <li>CSS3 (Flexbox, Grid)</li>
  <li>JavaScript (ES6+, React 18 dla interaktywnych komponentów)</li>
  <li>WAI-ARIA 1.2 (dla wzbogacenia semantyki interfejsu)</li>
</ul>
<p>Strona została zoptymalizowana pod kątem działania z popularnymi czytnikami ekranu, takimi jak JAWS, NVDA i VoiceOver.</p>
 
<h2>Wykluczenia i znane problemy</h2>
<p>Aktualnie pracujemy nad poprawą dostępności następujących elementów:</p>
<ul>
  <li>Starsze pliki PDF dodane przed 2022 rokiem mogą nie być w pełni dostępne. Jesteśmy w trakcie ich konwersji.</li>
  <li>Niektóre osadzone mapy Google Maps mogą mieć ograniczenia w nawigacji klawiaturą.</li>
</ul>
<p>Strony zewnętrzne, do których prowadzą linki z naszego serwisu, nie są objęte niniejszym oświadczeniem o dostępności.</p>
 
<h2>Funkcje ułatwiające dostępność</h2>
<p>Aby poprawić komfort użytkowania, na naszej stronie zaimplementowano następujące funkcje:</p>
<ul>
  <li>Możliwość zmiany rozmiaru tekstu za pomocą przycisków w nagłówku strony.</li>
  <li>Tryb wysokiego kontrastu dostępny w ustawieniach użytkownika.</li>
  <li>Skróty klawiaturowe do najważniejszych sekcji (np. Alt+S do wyszukiwarki, Alt+M do menu).</li>
</ul>
 
<h2>Kontakt i zgłaszanie problemów</h2>
<p>W przypadku jakichkolwiek problemów z dostępnością strony prosimy o kontakt z naszym zespołem ds. dostępności:</p>
<ul>
  <li><strong>Adres e-mail:</strong> <a href="mailto:dostepnosc@example.com">dostepnosc@example.com</a></li>
  <li><strong>Telefon:</strong> [+48 123 456 789]</li>
  <li><strong>Osoba odpowiedzialna:</strong> Jan Kowalski, Specjalista ds. Dostępności</li>
</ul>
<p>Postaramy się odpowiedzieć na zgłoszenia najszybciej jak to możliwe i zapewnić dostęp do żądanych informacji.</p>
 
<h2>Procedura odwoławcza</h2>
<p>W przypadku, gdy nie jesteś zadowolony z naszej odpowiedzi na zgłoszone problemy, możesz skorzystać z procedury odwoławczej opisanej <a href="#">tutaj</a> (lub link do odpowiedniej strony urzędu).</p>
 
<h2>Plany na przyszłość</h2>
<p>Sukcesywnie dążymy do pełnej zgodności z WCAG 2.1 AAA. W najbliższych miesiącach planujemy przeprowadzić szkolenia dla naszych redaktorów treści oraz zaktualizować moduł galerii zdjęć, aby zapewnić pełną dostępność wszystkich elementów multimedialnych.</p>
 

Najlepsze praktyki i typowe pułapki

Najlepsze praktyki:

• Bądź szczery i precyzyjny: Podaj dokładne informacje o statusie dostępności, w tym o znanych problemach. Lepiej jest być transparentnym niż deklarować pełną zgodność, gdy istnieją niedociągnięcia.
• Zapewnij szczegóły techniczne: Wymień konkretne wersje technologii, frameworki czy biblioteki, jeśli ma to znaczenie dla dostępności.
• Ułatw dostęp do oświadczenia: Umieść link do oświadczenia w widocznym miejscu, np. w stopce strony, w menu "O nas" lub w sekcji "Kontakt".
• Aktualizuj regularnie: Dostępność to proces, nie jednorazowe zadanie. Upewnij się, że oświadczenie odzwierciedla aktualny stan.
• Podaj kontakt: Umożliw użytkownikom łatwe zgłaszanie problemów.

Typowe pułapki:

• Brak transparentności: Ukrywanie informacji o problemach z dostępnością.
• Zbyt ogólne oświadczenia: Brak konkretnych szczegółów o technologiach, metodologii oceny lub zakresie zgodności.
• Nieaktualne informacje: Oświadczenie nie odzwierciedla zmian wprowadzonych na stronie.
• Trudności w znalezieniu oświadczenia: Oświadczenie jest ukryte głęboko w strukturze strony lub nie jest linkowane z głównych nawigacji.
• Język niezrozumiały: Oświadczenie napisane jest zbyt technicznym językiem, niezrozumiałym dla przeciętnego użytkownika.

Podsumowanie

Opcjonalne elementy oświadczenia o zgodności WCAG stanowią cenne narzędzie do budowania zaufania i zapewniania kompleksowych informacji o dostępności strony internetowej. Wykorzystanie ich w sposób przemyślany i zgodny z prawdą nie tylko wspiera misję inkluzywności, ale także wzmacnia wizerunek organizacji jako odpowiedzialnej i dbającej o wszystkich swoich użytkowników. Pamiętaj, że oświadczenie o zgodności to żywy dokument, który powinien ewoluować wraz z Twoją stroną internetową.