WCAG 5.3.1: Wymagane elementy oświadczenia o zgodności

Wymagane elementy oświadczenia o zgodności to kluczowy aspekt, który zapewnia transparentność i wiarygodność deklaracji dostępności strony internetowej. Zrozumienie i prawidłowe zaimplementowanie tego kryterium jest niezbędne do osiągnięcia pełnej zgodności z wytycznymi WCAG (Web Content Accessibility Guidelines).

Czym jest oświadczenie o zgodności z WCAG?

Oświadczenie o zgodności z WCAG to formalna deklaracja wystawiona przez właściciela treści internetowych, która potwierdza, że dana treść spełnia określone kryteria dostępności określone w WCAG 2.0 lub 2.1 na wybranym poziomie (A, AA lub AAA). Nie jest to tylko formalność, ale narzędzie komunikacji, które informuje użytkowników, audytorów i inne zainteresowane strony o statusie dostępności serwisu. Wymagane elementy tego oświadczenia są jasno określone w dokumencie WCAG, a ich kompletność jest warunkiem uznania deklaracji za ważną.

Dlaczego oświadczenie o zgodności jest ważne?

Oświadczenie o zgodności pełni wiele funkcji i jest ważne z kilku powodów:

• Dla użytkowników: Zapewnia przejrzystość i informuje, czego mogą oczekiwać w kontekście dostępności. Pomaga budować zaufanie i upewnia, że strona została zaprojektowana z myślą o nich.
• Dla organizacji: Pokazuje zaangażowanie w tworzenie inkluzywnych środowisk cyfrowych, co może mieć pozytywny wpływ na wizerunek i zgodność z regulacjami prawnymi (np. Ustawa o dostępności cyfrowej w Polsce).
• Dla audytorów i programistów: Służy jako punkt odniesienia podczas audytów dostępności oraz dla zespołów deweloperskich, jasno określając zakres i poziom osiągniętej dostępności.
• Dla prawników: W przypadku sporów lub wymogów regulacyjnych, formalne oświadczenie jest dowodem podjętych działań w kierunku dostępności.

Wymagania kryterium sukcesu (WCAG 2.0/2.1, Wymaganie Zgodności 5)

Zgodnie z wymaganiem zgodności nr 5 (Conformance Requirement 5: Accessibility Supported) w WCAG 2.0 i 2.1, oświadczenie o zgodności musi zawierać następujące elementy, aby było uznane za ważne:

• Data: Data wystawienia oświadczenia. Pomaga to w określeniu aktualności deklaracji.
• Tytuł, wersja i URI wytycznych: Pełny tytuł wytycznych, z którymi deklarowana jest zgodność (np. „Web Content Accessibility Guidelines 2.1”), ich wersja (np. „WCAG 2.1”) oraz jednolity identyfikator zasobu (URI) do oficjalnej wersji dokumentu (np. https://www.w3.org/TR/WCAG21/).
• Poziom zgodności: Zadeklarowany poziom zgodności (A, AA lub AAA). Należy jasno określić, czy strona spełnia wszystkie kryteria sukcesu na poziomie A, AA, czy AAA. Najczęściej spotykanym i zalecanym poziomem jest AA.
• Opis treści internetowych: Jasno zdefiniowany zasięg treści objętych oświadczeniem. Może to być cała witryna (np. „wszystkie strony pod adresem https://www.example.com”), podzbiór stron, aplikacja webowa lub konkretny komponent. Musi być to precyzyjne i mierzalne.
• Lista treści nieobjętych: Jeśli istnieją części treści w zadeklarowanym zasięgu, które nie są zgodne (lub nie mogły być ocenione pod kątem zgodności), muszą być wyraźnie wymienione. Jest to kluczowe dla transparentności i pozwala użytkownikom wiedzieć, czego mogą się spodziewać.
• Technologie wspierające dostępność: Lista technologii (np. HTML, CSS, JavaScript, WAI-ARIA, SVG), na których opiera się zgodność i które są 'wspierane przez dostępność’ (accessibility-supported). Oznacza to, że są one szeroko wspierane przez narzędzia użytkownika (przeglądarki, technologie wspomagające) i narzędzia autora.

Praktyczne wytyczne dotyczące tworzenia oświadczenia

• Zrozumienie zakresu: Przed napisaniem oświadczenia, dokładnie zdefiniuj, jakie treści będą objęte deklaracją. Czy to cała witryna, czy tylko jej część? Upewnij się, że masz solidne dowody na zgodność w wybranym zakresie.
• Wybór poziomu zgodności: Realistycznie oceń, który poziom zgodności (A, AA, AAA) został osiągnięty. Poziom AA jest często standardem wymaganym przez regulacje prawne i jest dobrym celem dla większości stron.
• Określenie technologii: Wymień wszystkie technologie webowe, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania strony i które mają wpływ na jej dostępność. Pamiętaj, że muszą to być technologie wspierane przez dostępność.
• Regularna aktualizacja: Treści stron internetowych często się zmieniają. Oświadczenie o zgodności powinno być regularnie przeglądane i aktualizowane, aby odzwierciedlać bieżący stan dostępności serwisu.
• Upewnij się, że oświadczenie jest dostępne: Samo oświadczenie powinno być łatwo dostępne dla wszystkich użytkowników, najlepiej poprzez link w stopce strony lub na dedykowanej podstronie dostępności.

Przykłady implementacji

Przykład poprawnej implementacji

<section aria-labelledby="accessibility-statement-heading">
    <h3 id="accessibility-statement-heading">Oświadczenie o Dostępności</h3>
    <p>Oświadczamy, że witryna <strong>[Nazwa Twojej Organizacji]</strong> pod adresem <a href="https://www.example.com" target="_blank" rel="noopener noreferrer">https://www.example.com</a> jest zgodna z wytycznymi dostępności dla treści internetowych (WCAG) 2.1 na poziomie AA.</p>
    <ul>
        <li><strong>Data wystawienia oświadczenia:</strong> 25 października 2023</li>
        <li><strong>Zgodność z:</strong> Web Content Accessibility Guidelines 2.1 (WCAG 2.1) &ndash; Poziom AA. <a href="https://www.w3.org/TR/WCAG21/" target="_blank" rel="noopener noreferrer">(https://www.w3.org/TR/WCAG21/)</a></li>
        <li><strong>Zakres oświadczenia:</strong> Cała zawartość witryny <a href="https://www.example.com" target="_blank" rel="noopener noreferrer">https://www.example.com</a>, z wyłączeniem zewnętrznych widżetów mediów społecznościowych, które nie są pod naszą kontrolą.</li>
        <li><strong>Technologie wspierające dostępność:</strong> HTML5, CSS3, JavaScript, WAI-ARIA.</li>
        <li><strong>Częściowo niezgodne treści:</strong> Obecnie, ze względu na specyfikę zewnętrznego modułu map (np. Google Maps), nawigacja za pomocą klawiatury w niektórych jego elementach może być ograniczona. Pracujemy nad alternatywnymi rozwiązaniami.</li>
    </ul>
    <p>Kontakt w sprawie dostępności: <a href="mailto:dostepnosc@example.com">dostepnosc@example.com</a></p>
    <p><em>Pamiętaj, aby dostosować datę, nazwę organizacji, adres URL, technologie i informacje o częściowo niezgodnych treściach do swojej specyficznej sytuacji.</em></p>
</section>

Przykład niepoprawnej implementacji

<div>
    <h3>Deklaracja Dostępności</h3>
    <p>Nasza strona jest dostępna.</p>
    <p>W razie problemów prosimy o kontakt.</p>
</div>

Najlepsze praktyki i typowe pułapki

• Przejrzystość i klarowność: Używaj jasnego, zwięzłego języka. Unikaj żargonu technicznego, jeśli to możliwe, lub wyjaśnij go. Oświadczenie ma być zrozumiałe dla szerokiego grona odbiorców.
• Dokładność: Upewnij się, że wszystkie informacje są aktualne i precyzyjne. Nie deklaruj zgodności na poziomie AA, jeśli strona jej nie spełnia.
• Dostępność oświadczenia: Samo oświadczenie musi być dostępne dla osób z niepełnosprawnościami. Upewnij się, że można je łatwo znaleźć i przeczytać za pomocą technologii wspomagających.
• Regularna weryfikacja i aktualizacja: Dostępność to ciągły proces. Regularnie przeglądaj swoją stronę i aktualizuj oświadczenie, szczególnie po większych zmianach w treści lub funkcjonalności.
• Unikanie ogólników: Oświadczenia typu „nasza strona jest dostępna” są bezwartościowe. Podaj konkretne szczegóły zgodnie z wymaganiami WCAG.
• Brakujące elementy: Najczęstszym błędem jest pomijanie jednego lub więcej z sześciu wymaganych elementów. Każdy z nich jest kluczowy dla ważności oświadczenia.
• Brak linku do oficjalnych wytycznych: Zawsze podawaj bezpośredni link do oficjalnej wersji dokumentu WCAG.

Podsumowanie

Prawidłowe oświadczenie o zgodności z WCAG nie jest tylko listą kontrolną do odhaczenia, ale fundamentalnym elementem strategii dostępności. Zapewnia ono przejrzystość, buduje zaufanie i jest kluczowym narzędziem komunikacji między twórcami treści a użytkownikami. Przestrzeganie wszystkich wymaganych elementów gwarantuje, że deklaracja jest ważna, wiarygodna i skutecznie wspiera cele dostępności cyfrowej.