WCAG 1.2.1: Tylko audio i tylko wideo (nagrane wcześniej)

Wprowadzenie do kryterium WCAG 1.2.1: Tylko audio i tylko wideo (nagrane wcześniej)

Kryterium WCAG 1.2.1, zatytułowane „Tylko audio i tylko wideo (nagrane wcześniej)”, stanowi fundamentalny wymóg dostępności dla treści multimedialnych. Jest to kryterium na poziomie A, co oznacza, że jest ono niezbędne do osiągnięcia podstawowego poziomu dostępności witryny.

Głównym celem tego kryterium jest zapewnienie, że wszystkie informacje przekazywane za pośrednictwem nagranych wcześniej materiałów audio lub wideo, które nie posiadają równoważnej alternatywy w innym formacie (np. wideo z dźwiękiem, lub audio z wizualizacją), są dostępne dla osób, które nie mogą ich odebrać w pierwotnej formie.

Czym jest kryterium WCAG 1.2.1?

Kryterium 1.2.1 wymaga, aby dla nagranych wcześniej materiałów multimedialnych, które są tylko audio lub tylko wideo, zapewniona została alternatywa tekstowa lub audio, która przekazuje równoważne informacje. Oznacza to:

• Tylko audio (nagrane wcześniej): Jeśli masz podcast, nagranie z wykładu czy inną treść opartą wyłącznie na dźwięku, musisz dostarczyć alternatywę tekstową (np. transkrypcję), która zawiera wszystkie informacje przekazane w nagraniu.
• Tylko wideo (nagrane wcześniej): Jeśli masz wideo instruktażowe bez ścieżki dźwiękowej (np. pokaz slajdów, niemą demonstrację), musisz dostarczyć alternatywę tekstową (np. opis wideo, skrypt) lub alternatywną ścieżkę audio (np. audiodeskrypcję), która wyjaśnia wszystkie istotne informacje wizualne.

Dlaczego to kryterium jest ważne? (Wpływ na dostępność)

Zapewnienie alternatyw dla treści tylko audio i tylko wideo jest kluczowe dla szerokiego grona użytkowników, umożliwiając im dostęp do informacji, które w przeciwnym razie byłyby dla nich niedostępne. Dotyczy to między innymi:

• Użytkowników niesłyszących lub słabosłyszących: Osoby te nie mogą odebrać treści tylko audio. Transkrypcja tekstowa staje się dla nich jedynym sposobem dostępu do informacji.
• Użytkowników niewidomych lub słabowidzących: Osoby te nie mogą w pełni lub wcale odebrać treści tylko wideo (np. niemych demonstracji czy wizualizacji danych). Opisy tekstowe lub audiodeskrypcje są dla nich niezbędne do zrozumienia przekazu.
• Użytkowników z zaburzeniami poznawczymi: Niektórzy użytkownicy mogą preferować lub potrzebować tekstu, aby lepiej przetwarzać informacje, zwłaszcza w przypadku złożonych treści. Tekst umożliwia czytanie we własnym tempie i wielokrotne wracanie do trudnych fragmentów.
• Użytkowników przeglądających treści w trudnych warunkach: Osoby, które znajdują się w głośnym otoczeniu i nie mogą słuchać audio, lub w cichym otoczeniu, gdzie nie mogą odtwarzać dźwięku, mogą polegać na transkrypcjach. Podobnie, osoby z niską przepustowością internetu mogą preferować tekst zamiast strumieniowania wideo.
• Wszyscy użytkownicy: Transkrypcje i opisy tekstowe są również przydatne dla celów SEO, umożliwiając wyszukiwarkom indeksowanie treści multimedialnych.

Szczegółowe wymagania kryterium WCAG 1.2.1 (Poziom A)

Kryterium 1.2.1 koncentruje się wyłącznie na nagranych wcześniej materiałach, co jest kluczowe dla jego interpretacji:

• Dla nagranych wcześniej materiałów tylko audio: Należy zapewnić alternatywę dla mediów opartych na czasie, która przedstawia równoważne informacje. Zazwyczaj oznacza to pełną transkrypcję tekstową wszystkich dialogów, dźwięków i innych istotnych informacji dźwiękowych.
• Dla nagranych wcześniej materiałów tylko wideo: Należy zapewnić alternatywę dla mediów opartych na czasie lub ścieżkę audio, która przedstawia równoważne informacje. Alternatywą tekstową może być szczegółowy opis wideo (scenariusz, tekst opisujący elementy wizualne), natomiast ścieżka audio to zazwyczaj audiodeskrypcja.

Uwaga: To kryterium dotyczy tylko treści nagranych wcześniej. Treści na żywo (np. transmisje na żywo tylko audio lub tylko wideo) mają oddzielne, zazwyczaj bardziej złożone wymagania, zdefiniowane w innych kryteriach WCAG (np. 1.2.9).

Praktyczne wskazówki dotyczące zgodności

Aby spełnić kryterium WCAG 1.2.1, należy przestrzegać następujących wytycznych:

• Dla materiałów tylko audio:
  • Utwórz pełną transkrypcję tekstową, która zawiera wszystkie wypowiedzi, a także istotne dźwięki (np. „[śmiech]”, „[odgłos dzwonka]”, „[muzyka w tle]”).
  • Upewnij się, że transkrypcja jest dokładna i wiernie oddaje treść audio.
  • Transkrypcja powinna być łatwo dostępna, najlepiej bezpośrednio na tej samej stronie co plik audio, lub przez wyraźny link do osobnej strony/pliku.
• Dla materiałów tylko wideo:
  • Zapewnij alternatywę tekstową, która opisuje wszystkie istotne wizualnie informacje i działania przedstawione w wideo. To może być szczegółowy opis wideo, skrypt lub streszczenie.
  • Alternatywnie, dodaj ścieżkę audiodeskrypcji, która opisuje wizualne aspekty wideo w taki sposób, aby użytkownicy niewidomi mogli zrozumieć treść. Audiodeskrypcja powinna być zsynchronizowana z wideo.
  • Podobnie jak w przypadku transkrypcji, alternatywa powinna być łatwo dostępna.
• Ogólne wskazówki:
  • Alternatywa musi przekazywać równoważne informacje – nie może być jedynie skrótem czy ogólnym opisem, ale musi zawierać pełen zakres informacji zawartych w oryginalnym medium.
  • Zawsze informuj użytkowników o dostępności alternatywy.
  • Używaj semantycznych elementów HTML do prezentacji multimediów (<audio>, <video>) i rozważ użycie atrybutów aria-describedby do powiązania multimediów z ich alternatywami tekstowymi.

Przykłady implementacji

Przykład 1: Nagranie tylko audio (Podcast)

Nieprawidłowa implementacja: Brak transkrypcji lub innej alternatywy tekstowej.

        <h3>Nasz najnowszy podcast!</h3>
        <audio controls>
            <source src="podcast.mp3" type="audio/mpeg">
            Twój przeglądarka nie obsługuje elementu audio.
        </audio>
    

Prawidłowa implementacja: Podcast z dołączoną transkrypcją tekstową na tej samej stronie.

        <h3>Nasz najnowszy podcast: „Sekrety Dostępności”</h3>
        <audio controls aria-describedby="podcast-transcript">
            <source src="podcast.mp3" type="audio/mpeg">
            Twój przeglądarka nie obsługuje elementu audio.
        </audio>
        <div id="podcast-transcript" style="margin-top: 1em; padding: 1em; border: 1px solid #ccc; background-color: #f9f9f9;">
            <h4>Transkrypcja podcastu „Sekrety Dostępności”</h4>
            <p><strong>[00:00] Moderator:</strong> Witajcie w kolejnym odcinku naszego podcastu. Dziś porozmawiamy o najnowszych trendach w dostępności cyfrowej.</p>
            <p><strong>[00:45] Ekspert:</strong> Faktycznie, kluczowe jest myślenie o dostępności od samego początku projektu.</p>
            <p><em>[01:10] (Słychać szelest papieru)</em></p>
            <p><strong>[01:15] Moderator:</strong> Zgadzam się. A co z implementacją WCAG 2.1?</p>
            <p><a href="/transkrypcja-podcastu-sekrety-dostepnosci.pdf">Pobierz pełną transkrypcję (PDF)</a></p>
        </div>
    

Przykład 2: Nagranie tylko wideo (Wyciszone wideo instruktażowe)

Nieprawidłowa implementacja: Brak opisu tekstowego lub audiodeskrypcji dla wideo bez dźwięku.

        <h3>Instrukcja wideo: Montaż mebli IKEA</h3>
        <video controls width="600" height="400">
            <source src="montaz-ikea.mp4" type="video/mp4">
            Twój przeglądarka nie obsługuje elementu wideo.
        </video>
    

Prawidłowa implementacja: Wideo bez dźwięku z dołączonym szczegółowym opisem tekstowym.

        <h3>Instrukcja wideo: Montaż mebli IKEA</h3>
        <video controls width="600" height="400" aria-describedby="video-description">
            <source src="montaz-ikea.mp4" type="video/mp4">
            Twój przeglądarka nie obsługuje elementu wideo.
            <!-- Opcjonalnie: ścieżka z audiodeskrypcją -->
            <!-- <track kind="descriptions" src="montaz-ikea-audiodeskrypcja.vtt" srclang="pl" label="Audiodeskrypcja"> -->
        </video>
        <div id="video-description" style="margin-top: 1em; padding: 1em; border: 1px solid #ccc; background-color: #f9f9f9;">
            <h4>Szczegółowy opis wideo: Montaż mebli IKEA</h4>
            <p>To wideo przedstawia instrukcję krok po kroku, jak zmontować szafkę BRIMNES z IKEA.</p>
            <ol>
                <li><strong>00:00 - 00:15:</strong> Pokazano rozpakowywanie kartonu i sprawdzenie wszystkich elementów.</li>
                <li><strong>00:16 - 00:40:</strong> Instrukcja łączenia paneli bocznych z górnym i dolnym za pomocą kołków i śrub.</li&n>
                <li><strong>00:41 - 01:05:</strong> Montaż tylnej ścianki szafki.</li>
                <li>...</li>
            </ol>
            <p><a href="/opis-montaz-ikea.pdf">Pobierz pełny opis wideo (PDF)</a></p>
        </div>
    

Najlepsze praktyki i typowe pułapki

• Jakość transkrypcji/opisu: Alternatywa musi być dokładna i kompletna. Automatyczne transkrypcje często wymagają ręcznej korekty, aby zapewnić wysoką jakość i uwzględnić kontekstowe dźwięki.
• Umiejscowienie alternatywy: Alternatywa powinna być łatwa do znalezienia i dostępu. Umieszczenie jej bezpośrednio pod odtwarzaczem multimediów jest często najlepszym rozwiązaniem. Alternatywnie, wyraźny link do osobnej strony lub pliku jest akceptowalny.
• Aktualizacja treści: Jeśli materiał audio lub wideo zostanie zaktualizowany, należy również zaktualizować jego alternatywę, aby zachować spójność informacji.
• Narzędzia automatyczne: Chociaż dostępne są narzędzia do automatycznej transkrypcji i generowania opisów, zawsze należy je weryfikować i edytować, aby zapewnić 100% dokładność i zgodność z intencją treści.
• Wideo z muzyką w tle (tylko wideo): Jeśli wideo ma tylko muzykę w tle, ale nie ma narracji ani innych istotnych elementów audio, nadal jest traktowane jako „tylko wideo”. W takim przypadku muzyka nie zastępuje audiodeskrypcji wizualnych elementów.
• Różne formaty: Zapewnienie alternatywy w różnych formatach (np. HTML na stronie, plik PDF do pobrania) może zwiększyć elastyczność i dostępność dla użytkowników.
• Złożone treści wizualne: Dla złożonych wykresów, infografik czy procesów wizualnych w wideo, opis tekstowy powinien być szczególnie szczegółowy i wyjaśniać wszystkie istotne dane i relacje.

Podsumowanie

Kryterium WCAG 1.2.1 jest kluczowym elementem zapewniającym dostępność materiałów multimedialnych dla wszystkich użytkowników, niezależnie od ich niepełnosprawności. Tworzenie dokładnych i kompleksowych alternatyw tekstowych lub audiodeskrypcyjnych dla nagranych wcześniej treści tylko audio i tylko wideo jest nie tylko wymogiem zgodności, ale także odzwierciedla zaangażowanie w inkluzywny design. Pamiętając o tych wytycznych, możemy tworzyć bogatsze i bardziej dostępne doświadczenia cyfrowe dla każdego.